Moeten mensen met een platform verantwoordelijk worden gehouden voor het verspreiden van informatie over en het aanzetten tot actie voor de “goede zaak”, zelfs als ze geen directe verantwoordelijkheid hebben over hun publiek?
Bron: Photo by Rodion Kutsaiev on Unsplash
Tegenwoordig heeft iedereen met een social media-account een plek om zijn stem te laten horen. Gefundeerd, ongefundeerd, het maakt blijkbaar niks uit. Of het nu gaat om een invloedrijk YouTube-kanaal, een bescheiden blog, een Instagram-account met een handjevol volgers, of een populaire podcast, mensen hebben een ongekende mogelijkheid om hun mening te delen.
Deze situatie roept de vraag op of die mensen met een podium, ongeacht de grootte van hun publiek, een verantwoordelijkheid dragen om informatie over en actie voor de “goede zaak” te verspreiden.
Moet er van mensen met een online aanwezigheid verwacht worden dat ze automatisch verantwoordelijk zijn voor het bevorderen of aan de tand stellen van specifieke kwesties? Neem bijvoorbeeld de oplaaiende oorlog tussen Israël en Palestina.
In de podcast Tussen Dertig en Doodgaan ging het over de kwestie Israël/Palestina en of de twee hosts wel genoeg deden om die zaak op hun socials in het licht te zetten. Of er wel genoeg Stories uitgingen met nieuws over het conflict. Of met genoeg links dat hun volgers zich konden verdiepen.
Hier is overigens absoluut niks mis mee. Als Tatjana Almuli en Malou Holshuijsen dit belangrijk vinden moeten ze hier vooral veel mee doen. De vraag is wel: ben je “fout” bezig als je -als iemand met invloed- niet elke dag verhalen over wandaden in Gaza deelt?
Is het je plicht om je volgers, hoe groot of klein die aantallen zijn, in te lichten over de chaos in Charkov? Dit stuk is dan ook absoluut niet bedoeld om iemand voor het blok te zetten, zeker Malou en Tatjana van TDED niet.
Wat mij betreft niet. Het gebruik van social media is puur persoonlijk, tenzij anders aangegeven. Als je een website bijhoudt over actualiteiten, natuurlijk moet je dan over Gaza praten. Of over Oekraïne.
Maar als je een instagram bijhoudt over puntenslijpers uit de 18e eeuw, met een gezond aantal volgers, vind ik dat het absoluut je eigen keuze moet zijn om dat account “voor de goede zaak” te gebruiken. Iedereen heeft het recht om socials te gebruiken, in lijn met hun eigen interesses en overtuigingen. Zonder dat daar een morele verplichting op wordt gelegd.
De vrijheid van meningsuiting is inmiddels een paard dat de ontbinding al lang voorbij is, maar ik ga het er toch bijhalen. Want het betekent ook het recht om géén mening te hebben, of het recht om die mening in ieder geval niet op social media te zetten.
Daar komt nog bij dat het belangrijk is om ervoor te zorgen dat de inhoud van social media niet uniform wordt. Sociale media platforms zijn juist waardevol vanwege de enorme hoeveelheid aan perspectieven en onderwerpen.
Al worden deze wel tegenwoordig veel te serieus genomen. Als je morele druk zou uitoefenen op het plaatsen van (een bepaald soort) content, is het gevolg dat alles en iedereen hetzelfde post en dat de influencers daarmee hun doel voorbij schieten.
Tot slot zijn er ook grenzen aan invloed. Niet elke maker heeft dezelfde invloed. Een influencer met duizenden volgers net zo moreel verantwoordelijk stellen als een maker met misschien net vijftig volgers is compleet onrealistisch.
Bovendien, als je elke maker, influencer of hobby-podcaster op de vingers gaat kijken en maatschappelijke geëngageerde onderwerpen gaat afdwingen, verdwijnt de oprechtheid en daarmee ook de boodschap die overgebracht dient te worden.
De verantwoordelijkheid om ethische en maatschappelijke kwesties te bevorderen, moet liggen bij degenen die ervoor kiezen om dat te doen, niet bij iedereen die toevallig een publiek heeft.
Wegens Succes Gecanceld 